ازآنجاییکه این خانواده طول دوره داشت و برداشت کوتاهتری نسبت به خانواده بادمجانیان (گوجه، فلفل، بادمجان) دارند لذا میزان مصرف کودها در این خانواده بهمراتب کمتر بوده ولی کوددهی بایستی با دقت و حساسیت بیشتری انجام شود.
خانواده کدوئیان گرما پسند بوده و در مناطق با دوره رشد طولانی زمانی که دمای حداقل کمتر از 15 درجه سانتیگراد نمیشود و دمای روز نیز بالای 20 درجه سانتیگراد است، کشت میشوند؛ لذا نسبت به سرما حساسیت دارند و بهعلاوه دمای خاک نیز برای این خانواده بسیار مهم است و در دمای خاک کمتر از 14 درجه سانتیگراد جذب عناصر از ریشه به شدت کاهش مییابد و حساسیت به بیماریهای قارچی نیز در این گروه بسیار بالاست.
قبل از شروع تغذیه کدوئیان و به طور خاص تغذیه هندوانه باید توضیحات کلی در مورد اصول کاشت هندوانه بیان شود
انتخاب رقم مناسب از مهمترین تصمیمات یک پرورشدهنده است که باید بر اساس منطقه کشت با دقت انتخاب شود. عواملی مانند مقاومت به بیماریها (بهخصوص پژمردگی فوزاریومی آنتراکنوز)، میران باردهی و تعداد گلها و سایز میوه، حساسیتهای دمایی در این زمینه بسیار حائز اهمیت هستند. البته هیچکدام از ارقام هندوانه مقاومت کاملی نسبت به کلیه گونههای قارچی فوزاریوم و نیز نماتدها ندارند.
هندوانه و بهطورکلی خانواده کدوئیان خاکهای ماسهای – لومی و غنی از مواد آلی را بسیار میپسندند؛ لذا باید به زهکشی خاک و بافت آن توجه کافی داشت. خاکهای رسی به دلیل حفظ رطوبت بالا و ظرفیت نگهداری آب بالا، سبب جلوگیری از حرکت ریشه شده و منجر به بروز بیماریهای پوسیدگی ریشه و طوقه میشوند.
اصول تغذیه هندوانه در مزرعه:
بعد از آزمون خاک و اطلاع از میزان مواد آلی خاک (OM) (میزان حاصلخیزی خاک) و عناصرماکرو و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک مانند بافت،pH ،EC، میزان آهک و SAR، اقدام بهاضافه کردن کودهای آلی و همچنین شیمیایی بهصورت زیر پاش و قبل از انتقال نشا به مزرعه میشود. بهطورکلی درصورتیکه میزان درصد مواد آلی کمتر از 5/0 درصد باشد، با اضافهکردن میزان 8 تن در هکتار کود مرغی و نیز کودهای حاوی فسفر و نیتروژن به میزان 300-200 کیلوگرم در هکتار به همراه گوگرد به میزان 300-200 کیلوگرم در هکتار (در صورت نیاز خاک) میتوان محصولی با حداکثر کیفیت و کمیت را برداشت نمود.
هندوانه و سایر اعضای خانواده کدوئیان در مقایسه با سایر صیفیجات گیاهان پرتوقعی نیستند و تغذیه در حد متوسط برای آنها کفایت میکند. اما به خاک با تهویه مناسب و زهکشی خوب و نیز دمای بالا نیازمند هستند. جهت برنامه کوددهی منظم و با دقت، مراحل رشدی هندوانه را به 12 هفته تقسیم میکنیم (البته برای ارقام زودرس تا 10 هفته مدنظر است):
هفته 5-1: از زمان انتقال نشای هندوانه و خانواده کدوئیان به مزرعه تا 10 روز اول کاشت نشا، تغذیه با کودهای فسفر بالا مانند 10-52-10 تا 10 کیلوگرم در هر هکتار و اسید هومیک بهدفعات، بایستی انجام شود. از هفته دوم به بعد و تا هفته پنجم رشد رویشی گیاه بایستی به حداکثر میزان خود برسد تا بتواند گلها را به میوه تبدیل کند. در این مرحله از کودهای بالانسی مانند 20-20-20 (NPK) به میزان 20-15 کیلوگرم در هر هکتار و نیز سولفات آمونیوم به میزان 10 کیلوگرم در هکتار و به مقدار خیلی کم کود اوره (5 کیلوگرم در هکتار) استفاده میشود. این مرحله تا ظهور کامل گلها در مزرعه ادامه دارد.
هفته 9-6: با ظهور میوهها، استفاده از کودهای بالانس مانند 20-20-20(NPK) و نیز نیترات کلسیم بهصورت محلولپاشی و یا با آب آبیاری (به میزان 25-20 کیلوگرم در هکتار) و نیز محلولپاشی با عناصر میکرو و جلبکهای دریایی به تعداد 3-2 بار و تیز محلولپاشی کلسیم و بر بسیار مؤثر است.
هفته 12-9: در این مرحله میوهها گردویی شکل شدهاند و باید علاوه بر تأمین نیتروژن، میزان نسبت پتاسیم به نیتروژن نیز افزایش یابد و بهعلاوه فسفر نیز جهت رشد و توسعه میوهها ضروری است لذا از کودهایی با پتاسیم بالا و نیتروژن متوسط مانند نیترات پتاسیم (46-0-13) و یا (30-5-20) (NPK) نیز میتوان استفاده نمود که این کودها به میزان 20-15 کیلوگرم قابل توصیه هستند.
با بزرگ شدن میوهها و ورود بوته هندوانه به فاز زایشی کامل، استفاده از سولفات پتاسیم (51-0-0) به میزان 15 کیلوگرم در هکتار و یا کود 36-12-12 به میزان 10 کیلوگرم در هکتار توصیه میشود. در مرحله بعد از گردویی شدن تا رشد کامل میوه، محلولپاشی کلسیم حتماً ضروری است و بهعلاوه محلولپاشی اسیدآمینه به همراه عناصر میکرو و جلبک دریایی نیز توصیه میشود.